TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, Tarım ve Orman Bakanlığının 2024 yılı bütçesi üzerinde görüşmeler devam ediyor.
İYİ Parti İzmir Milletvekili Ümit Özlale, hükümetin tarım politikasını eleştirerek, “Madem bu kadar başarılısınız o zaman neden gıda enflasyonunda dünya ortalamasının 6 katı üstündeyiz?” diye sordu.
Tarım organize bölgelerinin sayısının artırılması talebinde bulunan Özlale, “AOÇ tarım bilimleri akademisi ve tarım meslek liseleri kurulmalı. Türkiye tarımsal ürünler düzenleme kurulu ile kent kırsalı kültür ve pazarlama merkezleri oluşturulsun. Kısa vadeli borçların tasfiyesi sağlanmalı. Küçük aile işletmelerini hedefleyen kırsal kalkınma sosyal destek ödemelerinin yapılması, tarımsal kaza ve risk sigortasının getirilmesi, prim ödemelerinde kolaylık sağlanması ve artan devlet katkısının sürdürülmesi gibi projeler hayata geçirilmelidir.” diye konuştu.
AK Parti Adıyaman Milletvekili Resul Kurt, Türkiye’de tarımla ilgili en büyük sorunun üretilen ürünlerin yeteri kadar sağlıklı şekilde dağıtılmaması olduğunu, bundan dolayı sebze ve meyvelerde zayiat oluştuğunu söyledi.
Tarımda zayiat oranının yüzde 25 olduğuna dikkati çeken Kurt, “Tarladaki bir ürünün fiyatı sofraya gelene kadar en az 5 kat, 10 kat artıyor. Bu bütün tarım üreticileri için geçerli. Lojistik ve pazarlamayla ilgili sorunları ciddi bir şekilde çözüme kavuşturduğumuzda tarladaki ürünleri, sofraya daha uygun fiyatlarla kavuşturmuş¸ olacağız.” ifadelerini kullandı.
Kurt, bu sorunun önüne geçmek için 10 bin tonluk lisanslı soğuk hava depolarının kurulmasını, çiftçilerin soğuk hava depolarına yönlendirilmesi için ürettikleri ürünler üzerinden kredilerle desteklenmesini istedi.
Son 21 yılda çiftçilere verilen tarımsal destek miktarında önemli artışlar olduğunu dile getiren Kurt, bitkisel üretim ve hayvancılık alanında üretimin teşvik edildiğini, 2002 yılında toplam 1,8 milyar lira olan tarımsal destekleme miktarının 2022 yılında 40,4 milyar liraya ulaştığını kaydetti.
HEDEP Van Milletvekili Gülcan Kaçmaz Sayyiğit, hükümetin tarım politikasını eleştirdi. AK Parti hükümetleri döneminde tarımla ilgili çok sayıda kanun çıktığını anımsatan Sayyiğit, “Sorun, yasaların çıkarılmasıyla çözülmüyor; bu şekilde giderse çözülmeyecek de. Sorun tamamıyla AKP’nin insana, toprağa, börtü böceğe, doğaya yaklaşım politikasında. Çünkü bu iktidar, ithalatı önceleyen neoliberal tarım politikalarının sıkı bir savunucusu konumunda karşımıza çıkmaktadır.” dedi.
Saadet Partisi İstanbul Milletvekili Selim Temurci, ithalata bağlı tarımın büyük bir maliyeti beraberinde getirdiğini vurguladı.
Tarım ve Orman Bakanlığına ayrılan bütçenin yetersiz olduğunu savunan Temurci, gıda fiyatlarındaki artışa değindi. Temurci, “Nasıl ki kur korumalı mevduat sistemini getirdiysek, aynı şekilde kur korumalı tarım sistemini getirip, enflasyona endeksli bir tarım politikasını geliştirmemiz lazım. Türkiye’de tarımdaki istihdam yüzde 20’lerden yüzde 15,8’lere inmiş durumda. Sanayinin istihdamdaki payı da yüzde 20’nin üzerinde ancak sanayinin gayrisafi milli hasıladan aldığı pay da yüzde 20’nin üzerinde. Yüzde 15,8 istihdam sağlayan tarım yüzde 6,9 pay alıyor. Bu rakamlar kişi başına düşen verimlilikte çok ciddi bir problemimiz olduğunu gösteriyor.” ifadelerini kullandı.
MHP İstanbul Milletvekili İsmail Faruk Aksu, Rusya ile Ukrayna arasındaki savaş, salgın ve buna benzer gelişmelerin dünyada gıda arz güvenliği ile gıda milliyetçiliğini ortaya çıkardığını söyledi.
Türkiye’nin çabalarıyla tarım koridorunun açıldığını anımsatan Aksu, bu süreçte tarımın ne kadar önemli olduğunun görüldüğünü vurguladı.
Aksu, “Gıda arz güvenliği, dünyanın sorunu haline gelmiştir. Savaş nedeniyle sevk edilemeyen tahıl ürünleri belirsizliği derinleştirmiştir. Güçlü altyapısı nedeniyle kendi kendine yeten Türkiye, tarımda net ihracatçı ülke olmayı başarmıştır. Türkiye’de tarım ve gıda ürünleri ihracatı 2022 yılında 29,9 milyar dolara yükselmiştir. ithalat oranı 23,2 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Türkiye böylece tarım ve gıda ürünlerinde dış ticaret fazlası vermiştir.” diye konuştu.
Aksu, tarımsal destekleme tutarının 2023 yılında 63,4 milyar liraya ulaşacağını, çiftçilere ekim ayı itibarıyla 48,4 milyar lira ödeme yapıldığını, 2024 yılında ise 91,6 milyar lira tarımsal destekleme ödeneğinin ayrıldığını kaydetti.
Mevsimlik işçilerin sorunlarına dikkati çeken CHP Malatya Milletvekili Veli Ağbaba ise “Bu insanlarımız Türkiye’nin dört bir yanında gezip ekmeklerini kazanıyorlar. Fındık toplamaya Ordu’ya, Giresun’a, çay toplamaya Rize’ye, kayısı toplamaya Malatya’ya, pamuk toplamaya Çukurova’ya gidiyorlar. Tam anlamıyla ekmeklerini taştan çıkartıyorlar. Çoğu zaman bu mevsimlik işçiler is¸ kazalarında, yollarda, traktörlerin üzerinde hayatlarını kaybediyor. Kayıt dışı çalışıyorlar, sigortaları, emeklilikleri, yarına dair güvenceleri yok. Karın tokluğuna çalışıyorlar; bunun karşılığında aldıkları ücretler ancak günlük sofralarını kurabileceği düzeyde. Mevsimlik tarım isçilerinin sorunları yeterince gündeme getirilmiyor. Mevsimlik tarım işçisi vatandaşlarımızın sorunlarının, kapsamlı bir şekilde tespit edilerek çözülmesi gerekiyor.” değerlendirmesinde bulundu.
DEVA Partisi İstanbul Milletvekili Evrim Rızvanoğlu da İstanbul’un su sorununa değinerek, barajların son yılların en düşük su seviyesinde olduğunu, hükümetin bu soruna karşı önlem alması gerektiğini belirtti.
